طبقه بندی روغن موتور خودرو و مقایسه آنها

بار ها هنگام انتخاب روغن موتور با عناوینی مانند 10W-40 , 20W-50 و اعداد دیگری مواجه شدیم . تنوع این اعداد ممکن است باعث سردرگمی ما در هنگام انتخاب روغن برای خودرویمان شود.  اما معنی این اعداد چیست و از کجا بدانیم از بین تمامی این محصولات چه انتخابی برای خودروی ما مناسب خواهد بود.

روغن موتور چیست؟

به زبان ساده، روغن موتور محصولی جهت روان کردن قطعات داخلی موتور خودروها و سایر وسایل نقلیه با موتور داخلی است. روانکاری قطعات موجب جلوگیری از ساییدگی قطعات خواهد شد. از مزایای دیگر استفاده از روغن موتور میتوان به افزایش طول عمر موتور خودرو، کاهش مصرف سوخت موتور خودرو، کاهش آلایندگی زیست محیطی، جلوگیری از تشکیل دوده و رسوب، کمک به خنک شدن و قابلیت انتقال حرارت بالا و قابلیت عملکرد در گستره وسیع دمایی اشاره کرد.

روغنهای موتور بنزینی به دلیل ویژگی های مختلف موتور خودروها، از تنوع زیادی برخوردار هستند. پایه و اساس تمامی این روغن موتورها، نفت خام یا ترکیبات ساختنی هیدروکربنی است.  چیزی که روغن های موتور را از هم متمایز مینماید، افزودنی و یا ادتیو (addetive) است.

ویژگی های روغن موتور

کلمه API مخفف (American Petroleum Institute) ، موسسه نفت آمریکا است. این شاخص نشان دهنده کیفیت نوع روغن و کارکرد آن است. شاخص API از دو حرف S برای موتور خودروهای بنزینی و C برای موتور خودروهای دیزلی استفاده می کند. روغن موتورها میتوانند هم یک نوع (بنزینی یا دیزلی) و هم هر دو نوع کیفیت بنزینی- دیزلی را داشته باشند. ویژگی دیگری که ارائه دهنده کیفیت این استاندارد است از حروف الفبای انگلیسی استفاده می کند. از کلمه A ، کمترین کیفیت شروع میشود تا حرف N که نشان دهنده بالاترین کیفیت در روغن موتورها است. در واقع SN به معنای S (نماد بنزین) و N (سطح کیفیت و شاخص) استاندارد API است.

رتبه بندی SAE و ویسکوزیته روغن

استاندارد دیگری که در کنار API بر روی لیبل ها با آن مواجه شده ایم. استاندارد انجمن مهندسان خودرو یا (Society of Automotive Engineers)  به نوعی درجه بندی روغن موتورها جهت مقایسه ویسکوزیته یا میزان غلظت آن ها است. در استاندارد SAE که با اعداد مشخص می شوند، کمترین درجه 0 و بالاترین درجه  60 است.

بر اساس استاندارد SAE روغن موتور به دو دسته مونو گرید (روغن های تک درجه ای )و مالتی گرید (روغن های چند درجه ای) دسته بندی می شوند. روغن های مونو گرید، همانطور که از اسم آن ها پیداست تنها در یک محدوده دمایی بسیار محدود جوابگو هستند.  اعداد 0 تا 25 برای هوای سرد و زمستانی و  30 تا 06 مناسب دمای گرم است.

بیشتر روغن موتورهای امروزی مولتی گرید بوده و برای هر چهار فصل مناسب می باشند. این نوع روغن موتورها  از ادتیوهای پلیمری ساخته میشوند. با استفاده از این ترکیب مجبور نخواهیم بود تا در تابستان از یک نوع موتور خودرو و در زمستان از نوع دیگر روغن استفاده کنیم. درنتیجه تا مدت ها نیاز به تعویض روغن نخواهیم داشت. به عنوان مثال درجه روغن 15W40 ، عدد 15 درجه ویسکوزیته را در دمای هوای سرد و عدد 40 نشاندهنده ویسکوزیته یا غلظت روغن در دمای 212 درجه فارنهایت (100 درجه فارنهایت) خواهد بود.

 مولتی گرید یا مونو گرید؟

همانطور که خودتان حدس میزنید، روغن موتور مالتی گرید کارایی بالاتری به نسبت روغن موتورهای مونو گرید دارند. قبل از روشن کردن ماشین، دمای موتور تقریبا همان دمای محیط است . اما بعد از استارت زدن، بعد از مدت کوتاهی دمای موتور بالاتر از دمای محیط خواهد شد. حال اگر به موتور فشار بیشتری وارد کنیم دمای موتور بالا و بالاتر هم خواهد رفت .فرض کنید هنگام استارت زدن میزان گرانروی SAE 20 یا 10 باشد. روغن به سرعت به تمامی قسمت های موتور می رسد و روغن کاری قطعات را به خوبی انجام می دهد . بعد از گذشت 15 دقیقه با گرم شدن موتور با افت گرانروی موتور مواجهه خواهیم بود. با استفاده از روغن های موتور مالتی گرید حتی در گرمترین شرایط لایه ای روغن بین قطعات باقی میماند و از ساییدگی قطعات موتور جلوگیری میکنند.

با توجه به اینکه 80 درصد ساییدگی قطعات متحرک موتور در زمان استارت رخ می دهد بهتر است که موتور سرد است. بهتر است از روغن موتورهایی مولتی گرید که در سرما گرانروی پایینی دارند استفاده شود.

نتیجه گیری:

روغن موتور(Engine oil) با روانکاری قطعات متحرک موتور ، از اصطکاک، فرسایش و آسیب به قطعات جلوگیری می‌کند. این امر باعث بالا رفتن کارایی موتور و به افزایش طول عمر موتور شما کمک می کند.  .

به طور خلاصه، روغن موتور یک جزء ضروری جهت عملکرد صحیح، طول عمر و کارایی موتور است. انتخاب روغن مناسب بر اساس مشخصات خودرو برای اطمینان از عملکرد و سلامت بهینه موتور بسیار مهم است.